- στρωματογραφία
- Κλάδος της γεωλογίας που μελετά τα στρώματα των πετρωμάτων (ιζηματογενούς γενικά προέλευσης), τα οποία αποτελούν το γήινο φλοιό, και προσπαθεί να καθορίσει την ηλικία του σχηματισμού τους, να ερμηνεύσει τις διάφορες φάσεις και τη σειρά απόθεσης (στρωματογραφική σειρά) και να κατανοήσει έτσι την εξέλιξη της ζώνης του φλοιού της Γης που εξετάζει. Ένα «στρώμα» είναι μια ενότητα πετρωμάτων, που ορίζεται από δύο επιφάνειες περίπου παράλληλες και διατηρεί, σε όλα τα σημεία, τα ίδια λιθολογικά χαρακτηριστικά, αποτελεί δηλαδή μια μονάδα στρωματογραφικής κλίμακας. Ένα στρώμα μπορεί να μελετηθεί από πολλές πλευρές: στρωματογραφικά, λιθολογικά και παλαιοντολογικά.
Η στρωματογραφική μέθοδος εξετάζει τις σχέσεις στις συνθήκες απόθεσης των διάφορων στρωμάτων που κείνται το ένα επί του άλλου. Κάτω από ευνοϊκές συνθήκες η στρωματογραφική σειρά είναι εύκολο να μελετηθεί όταν τα στρώματα έχουν παραμείνει στη θέση όπου αποτέθηκαν και είναι κατά το δυνατό οριζόντια· δεν είναι όμως τόσο απλό να εφαρμοστεί η στρωματογραφική μέθοδος όταν έχουν μεσολαβήσει ορογενετικά φαινόμενα μεγάλης έντασης, που έχουν ανατρέψει ή διακόψει τη στρωματογραφική σειρά.
Η λιθολογική μέθοδος εξετάζει τη φύση των πετρωμάτων και το περιβάλλον μέσα στο οποίο έχουν αποτεθεί. Η μέθοδος αυτή έχει αξία κυρίως όταν μελετώνται στρώματα της ίδιας γεωλογικής περιοχής. Σε άλλες περιπτώσεις δεν είναι δυνατή η εφαρμογή της, αφού πετρώματα με την ίδια λιθολογική σύσταση μπορεί να έχουν σχηματιστεί σε διαφορετικές γεωλογικές περιόδους.
Η παλαιοντολογική μέθοδος είναι η ασφαλέστερη για τον προσδιορισμό της ηλικίας των στρωμάτων: από την εξέταση των λειψάνων ζώων και φυτών (απολιθώματα) που περικλείονται μέσα σ’ αυτά, είναι δυνατό να καθοριστεί η περίοδος του σχηματισμού τους, με σχεδόν απόλυτη ακρίβεια. Πριν γίνει παραδεκτή η μέθοδος αυτή, η γεωλογία ήταν υποχρεωμένη να βασίζεται στις άλλες μεθόδους· όταν όμως επιβεβαιώθηκε η θεωρία της εξέλιξης των ζώντων οργανισμών και εξακριβώθηκε, βάσει των άλλων μεθόδων, η ηλικία των διάφορων ειδών φυτών και ζώων, η μέθοδος αυτή αναγνωρίστηκε ως η πιο εύκολη, ασφαλής και άμεσα εφαρμόσιμη.
Η μελέτη των στρωμάτων από όλες τις πλευρές, οδηγεί τελικά στην αναπαράσταση των γεωγραφικών συνθηκών, του περιβάλλοντος απόθεσης και της εποχής σχηματισμού των στρωμάτων αυτών, θεμελιώνοντας έτσι την ιστορική γεωλογία. Δικαιολογημένα λοιπόν τα στρώματα θεωρούνται ως οι σελίδες του μεγάλου βιβλίου της ιστορίας εξέλιξης της Γης.
Τελευταία εφαρμόστηκε με επιτυχία η μέθοδος χρονολόγησης αρκετών στρωμάτων με συστήματα βασισμένα στη ραδιενέργεια, ορισμένων στοιχείων (άνθρακας, ραδιενέργεια, χρονολόγηση).
* * *η, Ν1. γεωλ. γεωλογικός κλάδος που ασχολείται με τη μελέτη τής τάξης και τής σχετικής θέσης τών στρωματοποιημένων πετρωμάτων τού στερεού φλοιού τής Γης, μελέτη που σχετίζεται με την εξήγηση τής γεωλογικής ιστορίας τού παρελθόντος και την εξέλιξη τής Γης καθώς και με την έρευνα για την ανακάλυψη και αξιοποίηση μεταλλοφόρων κοιτασμάτων και ορυκτών καυσίμων2. αρχαιολ. η μελέτη τών στρωμάτων κατοίκησης μιας αρχαιολογικής θέσης.[ΕΤΥΜΟΛ. < στρώμα, -ατος + -γραφία*].
Dictionary of Greek. 2013.